Kościół św. Mikołaja i św. Franciszka Ksawerego w Otmuchowie
 nr rej. 43/49 z dnia 16 kwietnia 1949[1]
| |||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
 elewacja frontowa | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
pl. Jana Pawła II | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
3 grudnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Otmuchowa  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu nyskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Otmuchów  | |||||||||||||||||||
 50°27′53,83″N 17°10′14,96″E/50,464953 17,170822
| |||||||||||||||||||
Kościół świętego Mikołaja i świętego Franciszka Ksawerego – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Otmuchów diecezji opolskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza świątynia w tym miejscu była wzmiankowana w 1235, zniszczona podczas wojen husyckich została odbudowana w 1466. Kamień węgielny pod budowę obecnej świątyni został wmurowany w 1690 roku, natomiast prace budowlane zakończyły się w 1693 roku. Architektem kościoła był Johann Peter Tobler. Polichromię wykonał Karol Dankwart (znany m.in. z prac w bazylice św. św. Jakuba Starszego i Agnieszki w Nysie), przedstawiają sceny z życia obydwu patronów, Matki Bożej i świętych. Ołtarz główny został wykonany przez Johanna Weinmanna z Ellwangen i poświęcony w 1701 roku. Sztukaterie to dzieło G. Albertiego, B. Mutino i P. Simonettiego.
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Jest to świątynia jednonawowa, z transeptem i dwoma rzędami kaplic z emporami, sklepionych kolebkowo. W dwuwieżowej fasadzie wschodniej znajduje się portal główny projektu W. Lederera z 1693 z kartuszem herbowym biskupa Franciszka Ludwika, który był fundatorem kościoła. W niszach posągi sześciu apostołów, na szczycie figura św. Mikołaja.
Wyposażenie świątyni pochodzi z czasów budowy, czyli z przełomu
XVII i XVIII wieku, utrzymane w jednolitym stylu wczesnego baroku. W absydzie prezbiterium jest umieszczony ołtarz główny z końca XVII w. z obrazem Św. Mikołaj błogosławiący rozbitków pędzla Michaela Willmanna z 1696 roku i tabernakulum ok. 1800[2]. Drugi obraz tego malarza: Ścięcie św. Jana Chrzciciela, jest umieszczony w jednym z ośmiu ołtarzy bocznych. Ambona z 1696 roku posiada balustradę z płaskorzeźbami ewangelistów i zwieńczona jest baldachimem z figurami Chrystusa i czterech ojców Kościoła. W prezbiterium są umieszczone 2 stalle z bogatą dekoracją snycerską, wykonane w latach 1694-1695 przez J. Weissa, ławy.
Renowacja
[edytuj | edytuj kod]Od 2017 roku kościół poddawany jest szeroko zakrojonemu planowi renowacji. Wyremontowany został ołtarz główny i 6 ołtarzy bocznych, stalle prezbiterium, ambona i figura św. Józefa, chrzcielnica i stacje Drogi Krzyżowej. Wszystkie prace renowacyjne mają za zadanie ujednolicenie stylu i dążenie do przywrócenia pierwotnego wyglądu kościoła.
W latach 2017–2023 poddano renowacji następujące elementy kościoła[3]
- Ołtarz Matki Bożej
- Ołtarz został wykonany przez otmuchowskiego artystę Jana Weissa w 1697 roku. W ołtarzu znajduje się gotycka figura Matki Bożej z końca XV wieku.
- Ołtarz Męki Pańskiej
- Wykonany przez otmuchowskiego artystę Jana Weissa w 1697 roku przedstawia Śmierć Jezusa na Krzyżu. Za ołtarzem znajduje się malowidło przedstawiające Jerozolimę.
- Ołtarz główny
- Ołtarz został wykonany przez Johanna Weinmanna z Ellwangen w 1698 roku. W ołtarzu znajduje się obraz „Święty Mikołaj błogosławiący rozbitków”. Obraz został namalowany w 1695 roku przez Michaela Willmanna, o czym informuje inskrypcją na rufie statku. W ołtarzu znajduje się wiele relikwii, m.in. św. Sebastiana, św. Jana Nepomucena, św. Sekundusa.
- Chrzcielnica
- Została wykonana w 1624 roku przez nieznanego kamieniarza. Wewnątrz znajduje się miedziana misa. Na wiszącej pokrywie chrzcielnicy przedstawiona jest biblijna cena chrztu Jezusa w Jordanie. Od spodu widać gołębicę, symbol Ducha Świętego.
- Stalle
- Wykonane w latach 1694-1695. Autorstwo przypisuje się otmuchowskiemu stolarzowi Janowi Weissowi, jednak nie znaleziono żadnej sygnatury, mogącej to potwierdzić. W roku 1885 dokonano ostatniej renowacji.
- Ołtarz św. Franciszka Ksawerego
- Ołtarz wraz z obrazem zostały wykonane w 1696 roku. Autorem ołtarza jest Johann Weinmann z Ellwangen, a obrazu Michael Willmann. W górnej części ołtarza znajdują się rzeźby przedstawiające działalność misyjną św. Franciszka Ksawerego. Obraz przedstawia scenę zaśnięcia Franciszka Ksawerego.
- Ołtarz św. Jana Chrzciciela
- Ołtarz został wykonany przez Johanna Weinmanna z Ellwangen w 1696 roku. W ołtarzu znajduje się obraz autorstwa Michaela Willmanna, przedstawiający biblijną scenę ścięcia Jana Chrzciciela.
- Ambona
- Została wykonana przez Jana Józefa Weissa. Na balustradzie znajdują się czterej ewangeliści; od dołu: św. Mateusz, św. Marek, św. Łukasz, św. Jan. Na baldachimie przedstawieni czterej Ojcowie Kościoła: św. biskup Ambroży, św. papież Grzegorz Wielki, św. Hieronim i św. biskup Augustyn.
- Figura św. Józefa
- Ołtarz św. Jana Nepomucena
- Wykonany przez nieznanego autora w XIX wieku. Autorem obraz z roku 1696 jest Jan Claessens.
- Ołtarz św. Wawrzyńca (św. Laurentego)
- Stacje Drogi Krzyżowej
Organy
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Pierwsze organy w otmuchowskiej świątyni wzmiankowane są na początek XV wieku. Niestety nie zachowały się żadne dokumenty zawierające jakiekolwiek dane na temat tamtego instrumentu. Drugi instrument został zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku. Jego autorem miał być prawdopodobnie Peter Zeitius, o czym świadczy zachowany prospekt, który jest szczególnie podobny do fasady organów w Strzegomiu wykonanych przez wspomnianego organmistrza. Budowy nowych organów podjął się nyski organmistrz Carl Berschdorf. Pozostawił on pochodzący z drugiej połowy XVIII wieku prospekt organowy. Nowy instrument zabrzmiał po raz pierwszy w Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego 1935 roku. Ostatnie prace naprawcze przy obecnych organach wykonała w 2018 roku firma Vestra Grzegorza Tchórzewskiego z Lubrzy k. Prudnika. Regularnie odbywają się tu koncerty organowe[4].
Dyspozycja instrumentu:
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
|---|---|---|---|
| 1. Trompete 8' | 1. Flaut major 8' | 1. Geigenprinzipal 8' | 1. Prinzipalbass 16' |
| 2. Mixtur 4 fach | 2. Gemshorn 8' | 2. Gedeckt 8' | 2. Subbass 16' |
| 3. Terz 1 3/5' | 3. Salicional 8' | 3. Quintade 8' | 3. Zartbass 16' |
| 4. Rauschpfeife 2 2/3' u. 2' | 4. Prinzipal 4' | 4. Dolkan 8' | 4. Octavbass 8' |
| 5. Gemshorn 4' | 5. Blockflöte 2' | 5. Kupferflöte 4' | 5. Bassflöte 8' |
| 6. Octave 4' | 6. Sifflöte 1' | 6. Rohrgedeckt 4' | 6. Choralbass 4' |
| 7. Portunal 8' | 7. Cymbel 2-3 fach | 7. Sesquialtera 2 fach | 7. Posaune 16' |
| 8. Gamba 8' | 8. Krummhorn 8' | 8. Schwiegel 2' | |
| 9. Holzflöte 8' | 9. Spitzquinte 1 1/3' | ||
| 10. Prinzipal 8' | 10. Scharff 3-4 fach | ||
| 11. Bordun 16' | 11. Rankett 16' | ||
| 12. Horn 8' |
Wydarzenia kulturowe
[edytuj | edytuj kod]Co roku w otmuchowskiej świątyni organizowany jest koncert "Muzyczne Kwiaty Niebios" w ramach corocznej imprezy miasta Otmuchowa – Lata Kwiatów. Regularnie odbywają się tu również koncerty organowe na rzecz uruchomienia nieczynnego pozytywu balustradowego organów.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 290-291.
- ↑ Rzymskokatolicka Parafia pw. Św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego w Otmuchowie [online], wp.parafiaotmuchow.pl [dostęp 2023-01-28] (pol.).
- ↑ Otmuchów ( Kościół św. Mikołaja i św. Franciszka Ksawerego) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2021-12-03].